De jongen die als Libanese vluchteling naar Nederland kwam, is inmiddels uitgegroeid tot de meest onversaagde verslaggever van de Nederlandse televisie. In de aanloop naar een nieuwe documentaireserie deelt Danny Ghosen (39) zijn ervaringen vanaf het front.

Als Esquire met Ghosen spreekt, in een nachtrestaurant op de Amsterdamse Zuidas, zit hij midden in de opnames voor een nieuwe, vierdelige documentaireserie. Onder de titel Danny Demonstreert volgt hij protestgroepen in Nederland en het buitenland. Hedenavond was hij op pad met dierenactivisten bij een restaurant in het land. ‘Ze deden geen gekke dingen, hoor. Althans, ze gingen in een chic restaurant staan en hielden bordjes omhoog met daarop een eendje dat mishandeld is in de fokkerij. Het was bedoeld als een ludieke actie om mensen daarvan bewust te maken. Uiteindelijk kwam de restauranthouder, die vertelde dat ze inmiddels van leverancier gewisseld waren. Toen gingen ze weer weg.’

---

Hoe ben je in contact gekomen met ze?

— ’Animal Rights is de organisatie die de beelden naar buiten bracht van de slachterij in het Vlaamse Tielt, waarop te zien is hoe varkens worden geschopt en geslagen. Wij hebben contact met hen opgenomen en ze vonden het een goed idee als we mee zouden gaan bij een actie. We hebben de groep ook bij de slachterij in België aan het werk gezien, daar stonden ze op zeker moment met honderden mensen te demonstreren. Check het filmpje over die slachterij in Tielt: daar was sprake van zware misstanden, dat kun je niet ontkennen.’

Mensen willen niet weten waar hun vlees vandaan komt.

— ‘Deze activisten willen dat er een foto van het beest op de verpakking komt. Geen vrolijk varkentje – gewoon het echte exemplaar, in doodsangst. Zo van: dit is het varken dat je gaat eten, een beetje zoals sigarettenpakjes. In het begin dacht ik: die gasten zijn gek. Maar naarmate je meer met ze optrekt, begin je wel respect voor ze te krijgen. Elke zaterdag staan ze ergens om de jacht op ganzen te verstoren. Ze gaan als gekken rondrennen en op toeters blazen om de dieren af te schrikken. En dan als een kind zo blij, omdat ze een paar ganzen hebben gered.’

Behalve de dierenactivisten, volgt Ghosen ook extreemrechtse neonazi’s in Duitsland en zelfverklaarde moslimhaters in Engeland. ‘Na twee weken word je echt depressief. Die gasten gaan tenten in waar ze halalvlees verkopen en dan roepen ze: “Jij bent terrorist! Jij steunt de jihad!”’

Morgen ga je weer naar de neonazi's in Wenen, maandag vlieg je naar de VS.

— ‘Het was heel moeilijk om de Amerikaanse activisten te pakken te krijgen. Na de protesten in Charlottesville zijn ze hot, alle media duiken erop. Soms vragen ze drieduizend dollar voor een interview. Sommigen hebben daar hun redenen voor, die maken er een werkdag voor vrij. Wij betalen niet. Je kunt als onafhankelijk medium natuurlijk geen actiegroep gaan sponsoren. De groep die we gaan volgen, zijn overigens degenen die een standbeeld van een geconfedereerde soldaat hebben omgetrokken. Daarom moeten ze voorkomen, maar ze vinden het de wereld op z’n kop. “Die neonazi’s, alt right-gasten en de KKK doen waar ze zin in hebben, rijden mensen dood, komen ermee weg door Trump, en wij worden vervolgd omdat we een standbeeld probeerden te verwijderen.” Ik hoop dat het doorgaat, want dan hebben we precies twee linkse en twee rechtse groepen.’

 

Wat wil je laten zien?

— ‘In Nederland hebben we niet echt een demonstratiecultuur, dus is het een exotisch en fascinerend onderwerp. Ik wil laten zien wie die mensen zijn en waarom ze dit doen. Ik stel kritische vragen, maar ik veroordeel niet. Al is dat best lastig als je met een groep de Middellandse Zee opgaat om het redden van vluchtelingen door ngo’s te bemoeilijken. Zeg nou zelf, dan ben je toch niet goed bij je hoofd?’

Benader je het als een antropoloog; wil je het gedrag van de mensen ook verklaren?

— ‘Nee hoor. Als je naar de filmpjes kijkt van Britain First, bijvoorbeeld – holy shit, dan weet je echt niet wat je ziet. Het is allemaal zo bizar; je vraagt je gewoon écht af wie die mensen zijn en waarom ze zo doen. De Identitäre Bewegung in Duitsland: idem. In Nederland heb je ze ook, maar hier zijn het een paar tokkies die graag bij een clubje willen horen. In Duitsland, Italië, Frankrijk en Oostenrijk zijn het hoogopgeleide jongens. Ze gaan niet als een stel mafkezen ziegheilend door de straat marcheren, maar hebben een heel andere tactiek. Online zijn ze groot en daarnaast doen ze flitsacties. Afgelopen week stond de Nederlandse afdeling nog met een spandoek op het dak van een moslimschool.’

Zat daar meer achter dan twee gasten met een spandoek?

— ‘Je moet die filmpjes eens bekijken. In Duitsland stonden ze ook op de Brandenburger Tor, dat was heel indrukwekkend, een zeer goed uitgevoerde actie. Wat zij zeggen is: “We moeten de invasie van vluchtelingen en moslims tegengaan om onze identiteit te beschermen.” En dat doen ze op slinkse wijze, zoals ik al zei: het zijn slimme jongens. Waar je vroeger altijd wel een neonazi in de klas had, kaalgeschoren en met een bomberjack aan, van wie iedereen wist “oh, we moeten een beetje op deze jongen passen, want hij radicaliseert”, herken je ze nu niet meer. Nu zijn het gewoon hipsters. Ze worden ook wel hipsternazi’s genoemd. Dat is een gevaarlijke combinatie: een goed stel hersenen en kwade bedoelingen.’

Als ik je zo hoor praten over de protesten in de VS, nazi's in Engeland en Duitsland, dan lijkt het in Nederland allemaal wel mee te vallen.

— ‘Klopt. Eigenlijk wilden we veel meer afleveringen over Nederland maken, maar het blijkt dat we hier gewoon niet zo veel protestbewegingen hebben. Ga maar na: gisteren werd bekend dat het eigen risico waarschijnlijk weer omhooggaat. Wat doen al die Nederlanders? Die halen hun schouders op. Dat hoef je in Frankrijk niet te verwachten, daar steken ze meteen het ministerie van gezondheidszorg in de fik. Daar komen ze gewoon in opstand. Een paar jaar geleden was de benzine hier bijna twee euro per liter. Wat denk je? Niks. En het kwartje van Kok, wanneer krijgen we dat terug?’

Wel rustig toch, dat we hier niet om elk wissewasje een opstand hebben?

— ‘We pikken hier alles maar. Kijk naar de Turken; die komen meteen in opstand omdat Erdogan dat om de een of andere vage reden wil. Ik zou het echt top vinden als Nederlanders zich ook een keertje ergens hard voor zouden maken. Neem een voorbeeld aan die gasten van Animal Rights, die gaan gewoon fysiek ergens staan om beesten te beschermen. Nou ja, ik zou dat zelf niet doen – niet voor de dieren althans, voor de benzineprijs wil ik wel demonstreren, die is dus echt vet hoog.’

Zijn we in Nederland in slaap gesust?

— ‘Je moet niet vergeten dat we het hartstikke goed hebben in Nederland. Vorig jaar heb ik Danny in Arabistan gemaakt, waarvoor ik op plekken in de Arabische wereld kwam waar mensen niet eens drinkwater hebben. Ze lopen acht, negen kilometer om met jerrycans water te halen. In Amerika klopt er ook veel niet. Heb je weleens gezien hoe slecht de wegen daar zijn? In sommige opzichten is het daar een derdewereldland. Ik stapte eens in Hollywood op de bus – ik vind het altijd leuk om met de bus te reizen, dan kom je op de echte plekken – en na verloop van tijd dacht ik: wauw, wat de hell is dit? Wat een achterbuurten. In de dorpen om Los Angeles heen wonen mensen in een soort sloppenwijken vol trailers. Er zijn daar goede redenen om eens lekker te gaan demonstreren.’

Ik hoop dat het lukt om Amerika binnen te komen.

— ‘Daar heb ik dus altijd last van: “Wat wil je in Amerika?! Wat ga je daar doen?!” In Israël, was het precies hetzelfde. Oh man. Meteen uit de rij getrokken, terwijl alle westerlingen gewoon doorlopen. Maar ja, bij mij staat er “Beiroet” in mijn paspoort, omdat ik daar geboren ben. Het wachten viel mee, dat duurde misschien een half uur, driekwartier. Er zaten allemaal andere Palestijnen en Arabieren te wachten, dus ik dacht: dit gaat lang duren, een meisje zat er vanaf zes uur ’s ochtends, en het was al twee uur in de middag. Maar het viel dus mee. Het gesprek niet, dat was heel pittig. Ze wilden mijn e-mailadres weten. Er zitten daar Mossad-agenten die op de een of andere manier gewoon toegang krijgen tot je inbox, daar hebben ze geen wachtwoord voor nodig. En dan nalopen of ik wel ben wie ik zeg dat ik ben, een programmamaker uit Nederland. Ze waren op zich best netjes, maar wel heel dwingend en intimiderend. Ik voelde me daar echt niet lekker. “You want to go to Israel or not?! Give me your email address.” Waarom? Geen reden geven, maar wel impliciet dreigen je niet toe te laten. Geen idee of ze dat eigenlijk wel mogen, van iemand dit soort gegevens eisen. Maar ja, ik moet het land in, want anders kan ik mijn programma niet maken.’

Helpt je Nederlandse paspoort niet?

— ‘Misschien wel. En dat ik christen ben. Ze probeerden me steeds in de val te laten lopen, zo van: “So, you’re Muslim? Palestinian? Ah, Libanese. Muslim?” “Nee, christelijk. Ik zei christelijk.” “Ahhh. Muslim-Palestinian?” Ik werd er helemaal gek van.’

We kennen je als iemand die zijn mannetje staat.

— ‘Ja, maar op zo’n moment heb je niks te zeggen, je voelt je zo klein. Dat is vaak zo in het Midden-Oosten. In Egypte ook. Al die machthebbers... Al-Sisi is natuurlijk gewoon een dictator. Daar kan iemand op straat gewoon roepen: “Hé, wie ben jij? Wat doe je hier? Spion zeker, hè? Laat je papieren zien. Jullie zijn verraders.” Ze zijn zo opgehitst tegen journalisten daar. Op een bepaald moment waren we drie uur bezig met iemand die zei dat ze van een veiligheidsdienst was en onze papieren afpakte. Toen onze fixer, ook een vrouw, probeerde het te beëindigen door de papieren terug te pakken, werd ze he-le-maal gek: “Durf jíj aan míj te komen? Ik ben een Egyptenaar, wij zijn de farao’s.” Ons bloed kookte. Je kunt dat er helemaal niet bij hebben. Het is daar al veertig graden en je maakt lange dagen, met de politie die continu in je nek hijgt. Wat je hier in Nederland wel kunt doen, een beetje de lul uithangen en tegen iemand zeggen “Ga weg, joh, ik sta op de openbare weg en we mogen gewoon filmen wat we willen”, dat gaat daar niet.’

Maakte het nog uit dat je crew uit Hollandse jongens bestaat?

— ‘Nee, dat maakt niks uit. Al Jazeera is ook gewoon de vijand, terwijl dat ook Arabieren zijn. Journalisten worden altijd als verraders gezien. De regering heeft er geen enkele baat bij om ze vrij hun werk te laten doen, tenzij ze bij een staatsomroep werken. Achteraf kijk ik er wel met plezier op terug: het is spannend, het haalt het beste uit je. Je moet je best doen om iets voor elkaar te krijgen daar. Als dat lukt, voelt dat dan ook heel goed.’

 

Wat heb je zoal voor elkaar gekregen?

— ‘Ik kom zelf uit het Midden-Oosten, dus ik weet hoe het is om daar te wonen en te leven. Het is heus niet alleen maar IS, het is zelfs niet alleen maar islamitisch. In Syrië, Egypte en Libanon heb je bijvoorbeeld zat christenen, het is een mix. Natuurlijk zijn er problemen, is er oorlog en ellende, maar mensen hebben óók problemen in de liefde, geldproblemen of op andere alledaagse terreinen. En mensen hebben dromen. Dat wil ik laten zien. Sommige landen bevatten heftigere verhalen dan andere. In Libanon draaiden we een item over botox en de cosmetische chirurgie, ook al zit het land in een economische crisis, met ook nog miljoenen Syrische vluchtelingen. In Egypte lieten we mensen zien die zo arm zijn dat ze in graven leven. Dat zetten we af tegen de bling-bling in Dubai. Daar liggen de zorgen weer ergens anders, zoals: mijn auto heeft alweer drieduizend kilometer op de teller, welke zal ik nu weer eens kopen? Mensen die daar wonen, verdienen veel geld, betalen geen belasting, geen geld voor onderwijs of zorgkosten. Het enige wat ze moeten, is wegkijken van de moderne slavernij die de Bengalen, Pakistanen en Filipino’s treft. Vaak huren die met z’n tienen een woning, waarbij er vijf twaalf uur overdag werken en vijf twaalf uur in de nacht. Met z’n tweeën delen ze een bed. Op de Gazastrook wilden we niet weer van die mensen hebben die roepen: “Dood aan de Joden.” Nee, liever ga ik vragen: “Hoe doen jullie het met de liefde? Hebben jullie Tinder?” Het meisje dat ik sprak, was verliefd en verloofd met haar neef – dat was dan wel weer typisch, maar goed. Op huwelijksreis konden ze niet, want het land is een soort gevangenis. Er staan muren omheen en op zee varen een soort robotschepen die alles afschieten wat probeert weg te komen.’

Die opsomming van problemen is toch wel even wat heftiger dan de hoogte van de Nederlandse benzineprijs.

— ‘Klopt. Maar sommige dingen bij ons zijn heus ook het protest waard. Juist daarom zeg ik: kom op, ga de straat op. Het mag hier gewoon.’