Hij had het niet zo persoonlijk willen maken, zei Danny Ghosen maandag in de talkshow M, waar hij te gast was om te praten over het tweeluik De slag om Libanon (NTR). Maar, voegde hij eraan toe, misschien was het naïef om te denken dat dat kon; in gesprek met Libanezen de gespannen situatie in zijn geboorteland verkennen zonder die situatie op zijn eigen levensverhaal te betrekken.

Programmamaker Danny Ghosen, in 1978 geboren in Beiroet, was 15 jaar toen zijn ouders met hem en zijn zusjes naar Nederland vluchtten vanwege de burgeroorlog die daar van 1975 tot 1990 woedde. Hoe komt het dat de wonden van de oorlog maar niet verdwijnen, ‘ook bij mij niet?’, vraagt hij zich nu af in de voice-over.

In de eerste aflevering van De slag om Libanon maakte woensdag juist het persoonlijke indruk. Taxichauffeur Aboud neemt Danny mee naar zijn ouders. Aan Abouds moeder vraagt Danny hoe zijn toekomst eruit had gezien als hij in Libanon was gebleven. ‘Slecht’, antwoordt zij al voor hij is uitgesproken. Volgens haar is de invloed van de oorlog op zijn generatie groot. Danny en haar zoon zijn even oud, maar Aboud heeft door de oorlog zijn school niet afgemaakt. Dat Danny soms verlangt naar Libanon, het eten en de mensen begrijpt ze volledig. Maar ze snapt ook dat hij tegelijkertijd blij is dat hij destijds vertrokken is, zodra hij in de chaos en tussen het afval in Beiroet staat.

In M vertelde Danny dat hij zulke dingen nooit met zijn moeder bespreekt – zijn vader leeft niet meer. ‘Ik weet niet of zij weet dat ik met dit soort vragen rondloop.’ De Libanese cultuur is wat geslotener, legde hij uit, maar het leek bovenal een te pijnlijk onderwerp. Wat ze als gezin in Libanon hebben meegemaakt is in Nederland opgeborgen.

Die wetenschap geeft meer gesprekken een extra lading. In een falafelbar – een zaak die op de vroegere gevechtslinie is gesitueerd – raakt Danny aan de praat met een man die geopolitiek doceert aan de universiteit. Als scholier schoot hij vanuit panden aan de overkant van de straat op de plek waar ze hun broodje staan te eten. Hij schiet vol als hij zijn oorlogsherinneringen deelt. ‘Dit lijkt wel een therapiesessie’, zegt hij, en ook Danny is zichtbaar ontroerd. ‘Er is van alles opgebouwd’, zegt de man over het nog altijd verdeelde Libanon. ‘Maar er is geen land opgebouwd.’

Zeker, De slag om Libanon toont dat een oorlog in de mensen die ’m hebben meegemaakt nooit echt voorbijgaat. Maar we zien ook de existentiële zoektocht van iemand die misschien hoopte thuis te komen in Libanon, en die in Nederland thuiskwam met nog meer vragen. Zoals Danny Ghosen in M zei: ‘Ik weet soms niet wie ik ben.’

Margriet van der Linden vroeg of hij snel weer terug wilde naar Libanon. Het antwoord moet hem zeer hebben gedaan. Nee, voorlopig maar even niet.